رستم و تراژدی دروغ

رستم بی تردید قهرمان اصلی شاهنامه است و شاید مهترین استوره هویت ایرانی. اما رستم پهلوان و بی همتا یک ایرانی است! یک ایرانی که در مهمترین رخداد زندگی اش که نبرد با فرزندش سهراب است نمی تواند از سلاح دروغ استفاده نکند و دو بار دروغ می گوید. یکبار برای اینکه ترسی در دل سهراب از ایرانیان ایجاد کند و این حقیقت را پنهان کند که ایرانیان بهترین جنگاورشان را برای نبرد با وی فرستاده اند. رستم در پاسخ سهراب که می پرسد که گمان می کنم رستم تو باشی پاسخ می دهد که من یک سرباز کم رتبه بیشتر نیستم :
من ایدون گمانم که تو رستمی
گر از تخمهٔ نامور نیرمی
چنین داد پاسخ که رستم نیم
هم از تخمهٔ سام نیرم نیم
که او پهلوانست و من کهترم
نه با تخت و گاهم نه با افسرم

اما در بار دوم زمانی است که سهراب او را بر زمین می زند و می خواهد با خنجر کارش را تمام کند به دروغ می گوید که رسم ایرانیان این است که وقتی پهلوان نوپایی پهلوان قدیمی را بر زمین می زند در بار نخست وی را نمی کشد !
دگرگونه‌تر باشد آیین ما
جزین باشد آرایش دین ما
کسی کاو بکشتی نبرد آورد
سر مهتری زیر گرد آورد
نخستین که پشتش نهد بر زمین
نبرد سرش گرچه باشد به کین
گرش بار دیگر به زیر آورد
ز افگندنش نام شیر آورد

اما نتیجه این دروغها یک تراژدی است که نخستین قربانی اش خود رستم است !