دلار و ریال

[caption id="" align="aligncenter" width="220" caption="مورگان شوستر مشاور مالی امریکایی دولت ایران که صادقانه در راه بهبود وضعیت مالی ایران کوشید"][/caption]
در کتاب خاطرات مورگان شوستر خواندم که در زمان ورود وی به ایران یک تومان تقریبا معادل یک دلار آمریکا بوده.زمان ورود مورگان شوستر به ایران سال ۱۳۹۰ شمسی یا ۱۹۱۱ میلادی است یعنی ۱۰۰ سال پیش. با یک محاسبه ساده مشخص می شود که در طول این صد سال به طور متوسط هر سال ۶ درصد از ارزش ریال نسبت به دلار کاسته شده است که معادل است با هزار برابر کاهش در طول صد سال.
مورگان شوستر صادقانه در راه بهبود وضعیت مالی دولت مشروطه نو پای ایران کوشید اما به دلیل ناجوانمردی ها روسیه و انگلستان مجبور به ترک ایران شد.شاید اگر مورگان شوستر در ایران می ماند و می توانست کارش را به انجام رساند فاصله دلار و ریال اکنون این قدر زیاد نبود.

اولویت در حق و در تکلیف

در قرآن کریم در سوره احزاب آیه است که چنین می گوید : النبی اولی بالمومنین من انفسهم ... این آیه به عنوان یکی از دلایل ولایت مطرح می شود و بر اساس آن اولویت پیامبر در حقوق و بالطبع در فرمانروایی اثبات می شود.اما جالب است بدانید که روایاتی که این آیه را تفسیر می کنند ولایت و اولویت در این آیه را به صورت اولویت در حق و در تکلیف به صورت همراه هم بیان می کنند.به این معنی که پیامبر نه تنها در حقوق بر مومنین اولویت دارد بلکه در وظایف نیز چنین است یعنی اگر وظیفه ای بر عهده مومن بود و از عهده اش بر نمی آمد بر پیامبر واجب است که آنرا انجام دهد . در اصول کافی در کتاب حجه و در باب حقوق متقابل امام و مردم روایاتی در تایید این معنی آمده . از جالب ترین آنها روایتی است از امام صادق که در پاسخ کسی که تفسیر این آیه را نمی داند می فرماید اگر در زندگی و پس از مرگ مومن ، اموال مومن برای ادای قرض و مخارجش کافی نباشد بر عهده امام است که آنرا بپردازد و می فرماید که بعد از نزول این آیه گروه زیادی از یهودیان مسلمان شدند چرا که دانستند در صورت ایمان آوردن حتی پس از مرگ و یا در ناتوانی و فقر پیامبر(و جانشینان وی) موظف به تامین نیازهای زن و فرزندان آنان هستند. در روایتی دیگر حتی گفته شده اگر امام چنین نکند گناهکار است و بر مومن گناهی نیست.مایه رنحش است که همواره مفسرین تنها بر بخش نخست معنا تکیه می کنند و از معنای کامل آیه سخنی به میان نمی آورند.

عبرت

مدتی است که در میان برخی از افراد مذهبی خطر گرایش شیعیان به وهابیت در سر زبانهاست. این افراد مذهبی همواره نگرانند که نکند مردم گرایشی به وهابیت پیدا کنند و از راه بدر شوند. با افزایش تعداد افرادی که به حج و عمره می روند و تبلیغات سعودی ها نگرانی این افراد بیشتر و شدید تر می شود.گهگداری حتی این نگرانی در میان علما هم دیده می شود اما من به شخصه تا به حال نه شنیده ام و نه دیده ام که کسی از شیعیان وهابی شده باشد.ترس این افراد از گرایش مردم به وهابیت موجب می شود تا چشم بر روی بسیاری از کارها و حرفهای غالیانه ببندند تا تنور محبت اهل بیت از دید خودشان گرم بماند و یا با تاکید بر نزدیکی ظهور و القای تاثیر امام زمان در امور مختلف مردم را در مقابل تبلیغات وهابیان از دید خودشان بیمه کنند. اما از دید من امکان گرایش شیعیان به وهابیت بسیار بسیار اندک است . برای نظر خودم به جز تجربه دلایل دیگری هم دارم که نیازی به ذکرش نمی بینم. اما خطری که متوجه اعتقادات مردم شده است را همین تفکرات و رفتار غالیانه در مورد معصومین و به ویژه امام زمان می بینم.رشد تفکرات غالیانه و افزایش بیش از حد احساسات شدید مذهبی همیشه مصادف است با کاهش قدرت تفکرات عقلانی. کاهش تفکرات عقلانی هم راه را برای هر گزافه گویی می گشاید . این چنین است که به جای اخباری از گرویدن گروه گروه مردم به وهابیت خبرهای زیادی به گوش می رسد از ادعای نیابت امام زمان یا نبوت و وحی و حتی اولوهیت. اگر تعداد همین اخبار را در نظر بگیرید به راحتی قانع می شوید که خطر دقیقا از ناحیه غلو و بی عقلی است نه از ناحیه وهابیت.
در کتابهای تاریخی ما به اشتباه و به سرعت از ذکر وقایع مربوط به ظهور باب در دوره قاجار عبور می شود اما هر صاحب نظری که نگاهی به رخدادهای آن دوره بیندازد آنرا سرشار از اتفاقهای عبرت آموز می بیند.در دوره ای که مردم ایران بسیار در اعتقادات خود متعصب تراز امروز بودند شخصی ظهور می کند به نام علی محمد شیرازی . این فرد مدتی علوم دینی را مطالعه می کند و مدتی نیز در دشت و بیابان به ریاضت مشغول می گردد. بعد از مدتی با حالتی پریشان به شهر بر می گردد و مدعی می شود باب یا واسطه ارتباط با امام زمان است. اندکی بعد ادعا می کند که خود امام زمان است . با اینکه نامش و نام والدینش و محل تولدش را همه می دانستند . مدتی بعد ادعا می کند که به وی وحی نازل می شود و او از حضرت محمد بالاتر است و کتابش نیز ناسخ قران است و کسی نمی تواند مانند آن بیاورد. وی شریعتی جدید بنا می کند و البته در همه این مراحل هم افراد زیادی به وی ایمان می آورند. ایمان آوردن مجتهدی سرشناس در زنجان و چند روحانی دیگر به وی موجب رونق شریعت وی می گردد تا جایی که نقل است که زمانی وی را دستگیر کرده و به ارومیه بردند پس از اینکه وی به حمام رفت مردم شهر هر استکان از خزینه را به قیمت گزاف از حمامی خریدند.کار بابیان در زنجان به حدی بالاگرفت که شهر به تصرفشان در آمد و نیروهای دولتی به سختی توانستند آنها را شکست دهند. روحانیان مسلمان برای مقابله با باب مجالس مناظره ای با وی تشکیل دادند و در همه آنها نتیجه به ضرر علی محمد شیرازی بود.وی از برخی از مفاهیم و اعتقادات مذهب شیعه (مثل مساله بدا و یا غیبت امام زمان و تحدی قرآن )به نفع و به روش خودش سو استفاده کرد و بر رونق کارش افزود.با وجود شکست وی در تمام مناظرات با علما باز هم گروه زیادی از مردم به وی گرویدند چرا که بسیاری از مردم توانایی قضاوتهای عقلانی و نقادی نداشتند. در نهایت این فتنه پس از دردسرها و خونریزی های بسیار از دو طرف فرونشست. اگر مردم به بی فکری و عدم نقادی تشویق شوند و تنها بر آتش احساسات آنها دمیده شود همواره امکان دارد که شیطانی از راه برسد و بر احساسات مردم سوار شود. سرو کار داشتن با مردمی که اهل چون چرا نیستند و هر چیزی را به راحتی می پذیرند در ابتدا ممکن است برای راهبران دینی شیرین و دلپذیر باشد اما این میوه شیرین به سرعت می تواند فاسد شود و یا به لقمه ای لذیذ در دهان دشمن تبدیل شود.از دید من تحمل برخی چون چرا ها و نافرمانی های فکری به پروراندن مردمی احساساتی و فرمانبر می ارزد.

یادگاری تاریخی

یادگاری یک توریست اروپایی که در دوره فتح علی شاه از تخت جمشید بازدید کرده. این یادگاری دیگر خودش جزو آثار تاریخی محسوب می شود. فرهنگ یادگاری نوشتن روی در و دیوار در خاور میانه سابقه بسیار طولانی دارد. در جایی می خواندم در قرن چهارم و پنجم یادگاری های زیادی توسط مردم بر روی دیوار مساجد و بنا های عمومی در شهرهای مهم نوشته شده بود تا جایی یک نفر کتابی از جمع آوری یادگاری های جالب تدوین کرده بود.

یادی از کاشفین انسولین

[caption id="" align="alignnone" width="180" caption="Sir Frederick Grant Banting"][/caption]
[caption id="" align="alignnone" width="225" caption="Charles Herbert Best"][/caption]
[caption id="" align="alignnone" width="225" caption="John James Richard Macleod"][/caption]
این افراد سه نفر از کسانی هستند که تمام دیابتی های دنیا لحظه لحظه زندگیشان را مدیونشان هستند. در سال ۱۹۲۳ سر فردریک بنتینگ Frederick Banting برنده جایزه نوبل برای کشف انسولین شد.بنتینگ اما از اینکه دو همکارش بست و مکلود را در اهدای جایزه در نظر نگرفته بودند اظهار ناراحتی کرد و اعلام کرد که همکارانش نیز در این جایزه شریکند. این افراد امتیاز اکتشاف خود را به قیمت نمادین یک دلار به دانشگاه تورنتو فروختند.

امام چهل و نهم شیعیان اسماعیلی!

به احتمال زیاد اسم حسن صباح و قلعه الموت را شنیدید.قلعه الموت مهمترین قلعه شیعیان اسماعیلی در ایران بود. خلفای فاطمی مصر که آنها نیز اسماعیلی بودند نزدیک به صد سال در شمال افریقا حکومت می کردند. پس از سقوط فاطمیان در مصر و نابودی  قلعه الموت  در اثر حمله هولاکوی مغول دیگر صحبت چندانی از اسماعیلی ها در تاریخ نیست.چند روز پیش متوجه شدم سلسله امامت اسماعیلیه (در شاخه نزاری) تا کنون ادامه یافته و هم اکنون شخصی به نام کریم آقاخان چهارم امام چهل و نهم ایشان است. این فرد متولد سوییس است و کاملا اروپایی به نظر می رسد. آقا خان در راس یک شبکه به نام شبکه توسعه آقا خان قرار دارد. این شبکه در ۳۵ کشور(شمال افریقا و خاورمیانه و نزدیک) فعالیت می کند و حدود هفتاد هزار نفر در آن کار می کنند.بودجه سالانه این شبکه در حدود پانصد میلیون دلار است.هدف این شبکه هم کمک به توسعه کشورهای فقیر است. فعالیت مهم  دیگر آقاخان اهدا جایزه سه سالانه معماری است که از مهمترین جوایز معماری محسوب می شود.
[caption id="" align="aligncenter" width="200" caption="آقا خان چهارم - امام چهل نهم فرقه نزاری از شیعه اسماعیلی"][/caption]

کوه سینا - محل گفتگوی حضرت موسی با خداوند

کوه سینا یا کوه طور محل گفتگوی حضرت موسی با خداوند و محل دریافت فرمانهای خداوند , جایی است در شبه جزیره سینا (محل به هم رسیدن دو قاره آسیا و افریقا )
[caption id="" align="alignnone" width="800" caption="کوه سینا"][/caption]
[caption id="" align="aligncenter" width="115" caption="محل کوه سینا"][/caption]
[caption id="" align="aligncenter" width="800" caption="عبادتگاهی در فراز کوه سینا"][/caption]
برای دیدن اطلاعات بیتشر در مورد کوه سینا این لینک را ببینید.

پرسشهایی در مورد ابراهیم خلیل الله و قربانی نمودن فرزندش

در قرآن می خوانیم که ابراهیم ع در خواب دید که فرزندش را قربانی می کند. چنین اندیشید که باید چنین کند. رویایش را برای فرزندش گفت و فرزند به گمان پدر پی برد و از وی خواست آنچه را که می اندیشد عملی کند و وی تسلیم است. ابراهیم وی را به قربانگاه برد و از طرف خدا پیام آمد که تو رویایت را تصدیق کردی. این آزمون بزرگی بود.ما قربانی بزرگی را فدای فرزندت کردیم.(سوره صافات آیات ۱۰۲ تا ۱۱۱)
در این جا چند نکته جالب وجود دارد. نخست اینکه ابراهیم تنها گمان کرد که باید فرزندش را قربانی خدا کند. خدا نیز نفرمود تو فرمان ما را اطاعت کردی بلکه فرمود این مطلب آزمون بزرگی بود و تو رویایت را محقق نمودی ! البته ابراهیم ع اخلاص خود را نشان داد و پاداش این اخلاص و ایمان راستین را گرفت اما آیا واقعا فرمان خدا قربانی کردن فرزندش بود؟ آیا خدا فرمان خلاف اخلاق هم صادر می کند؟ آیا به صرف دیدن یک خواب می توان اعمال خلاف اخلاق انجام داد؟ آیا ابراهیم در تشخیص منظور آن رویا درست عمل کرد؟ آیا فرستادن قربانی از طرف خدا برای جلوگیری از خطای ابراهیم ع نبود؟ من خود پاسخ این پرسشها را به درستی نمی دانم و هنوز در پی پاسخم. شمایی که این پرسشها را می خوانی آیا پاسخی داری؟
 
 

مهدی

یکی از اعتقادات مهم و مشترک بین شیعه و سنی در اسلام اعتقاد به ظهور شخصی با نام مهدی است.مهدی در آخر الزمان ظهور خواهد کرد و عدالت را در جهان برقرار می کند بر اساس احادیث مشترک بین شیعه و سنی این شخص از خاندان پیامبر است.تنها مورد اختلاف در مورد مهدی بین شیعه و سنی این است که اهل سنت معتقدند این فرد در آخر الزمان به دنیا خواهد آمد اما شیعه وی را فرزند بلافصل امام حسن عسکری می دانند که عمری دراز خواهد داشت.اعتقاد به مهدی در بین مسلمین به قدری قوی است که از قرن نخست هجری تا دوران حاضر افراد زیادی مدعی مهدویت شده اند. نخستین مورد در تاریخ اسلام ادعای مختار ثقفی است که مدعی شد محمد بن حنفیه (فرزند امام علی مرتضی) مهدی موعود است.در قرن نوزدهم و بیستم نیز افرادی مدعی مهدویت شدند و بعضا طرفداران بسیاری هم یافتند. از جمله آنها علی محمد باب در ایران , محمد احمد سودانی و میرزا غلام احمد در هند هستند. .علی محمد باب در کارش تا حدی پیشرفت کرد فرقه ای را پایه گذاری کرد که هنوز هم پیروانی دارد. میرزا غلام احمد هندی نیز همچنان در قرن بیست و یکم پیروانی دارد.محمد احمد سودانی اما توفیق چندانی نیافت و پس از شکست از ارتش بریتانیا نابود شد. در بین متفکران مسلمان اقبال لاهوری معتقد بود که اندیشه مهدویت اصلا از اندیشه های ایرانی است که وارد اسلام شده است.در مقابل در ایران متفکرین مذهبی زیادی بوده و هستند که معتقدند مهدویت از بنیانهای اساسی اسلام است و باید بر روی آن تاکید و تکیه بیشتری شود.به ویژه پس از انقلاب اسلامی و غلبه اندیشه انقلابی شیعه بر ایران این نگرش قوت گرفت.در ایران البته سه نگرش در مورد ظهور وجود داشت. نخست گروهی که می گفتند وظیفه ما در دوره غیبت عمل به شریعت(واجبات) و دعا برای ظهور(به عنوان یک امر مستحب) است این دید سنتی اکثریت شیعه در طول تاریخ است. گروه دوم کسانی بودند که معتقد بودند با ایجاد شرایط ظهور از طریق کمک به افزایش ستم و یا سکوت در مقابل آن باید سعی در تسریع ظهور کرد و گروه سومی که معتقد بود به تربیت نیروهای معتقد و افزایش امادگی نظامی و اعتقادی کشور ظهور مهدی تسریع خواهد شد. از میان این سه دسته  گروهی دوم تقریبا مطرود شد و طرفداران زیادی پیدا نکرد اما گروه سوم در پنجاه سال اخیر طرفداران بسیاری یافته است(به ویژه پس از پیروزی انقلاب).
[caption id="" align="aligncenter" width="434" caption="میرزا غلام احمد"][/caption]
[caption id="" align="aligncenter" width="387" caption="جهیمان بن محمد بن سیف العتیبی"][/caption]
آخرین مورد مهم در مورد ادعای مهدویت  ادعای یک تبعه عربستان سعدوی بود به نام جهیمان بن محمد بن سیف العتیبی که مدعی بود برادر نا تنی اش به نام محمد بن عبدالله القحطانی مهدی است. این فرد در اواخر سال ۱۹۷۹ تقریبا معادل روزهای پیروزی انقلاب ایران به کمک ۱۳۰۰ نفرنیروی مسلح مسجدالحرام را اشغال کرد. وی به مدت سه هفته در مسجدالحرام در برابر نیروهای سعودی مقاومت کرد و نیروهای سعودی با کمک نیروهای ویژه فرانسوی توانستند بر وی غلبه کنند. وی و پیروانش اسیر شده و گردن زده شدند.
[caption id="" align="alignnone" width="491" caption="فرماندهان نیروهای جهیمان بن محمد"][/caption]
تا کنون افراد زیادی بر اثر ادعاهای مدعیان دروغین مهدویت هلاک شده اند. این هشداری است برای اندیشمندان  معتقد به مهدویت که امکان سو استفاده از این اندیشه بسیار زیاد است.
اما وظیفه شیعه در موقع غیبت چیست؟ اگر کسی به طور اصولی به اسلام اعتقاد داشته باشد می داند که افزودن هر واجب و حرامی به دین بدعت است و حرام. بنا بر این نمی توان خارج از دین وظیفه ای را بر کسی واجب کرد. با این دید می توان دید که مطرح کردن هر وظیفه(واجب) جدید برای یک شیعه در موقع غیبت بدعت است مگر اینکه آن وظیفه در غالب واجبات پیشین دین باشد که در این صورت در واقع وظیفه جدیدی مطرح نشده است.از دید من وظیفه یک شیعه در غیبت یا در حضور همان عمل به شریعت است ولا غیر  همچنین تاکید زیاد بر وظایف مستحب در دین نهایتا به سبک شدن واجبات از دید مردم منجر می شود.

حافظ : آتش مورد پرستش زرتشتیان همان آتشی است که موسی در بیابان دید

بلبل ز شاخ سرو به گلبانگ پهلوی  . . . . . . . . . .  می​خواند دوش درس مقامات معنوی
یعنی بیا که آتش موسی نمود گل   . . . . . . . . . . .  تا از درخت نکته توحید بشنوی
از دید من این دو بیت حافظ محکمترین و نیز زیباترین استدلالی است که در حمایت از یگانه پرستی زرتشتی بیان شده. حافظ به بیانی رمز آمیز به زبان پهلوی که زبان دینی زرتشیان است اشاره کرده و در بیت دوم با رندی بسیار زیبایی گفته آتشی که مورد احترام زرتشیان است همان آتشی است که موسی در بیابان دید و خداوند از طریق درخت با وی سخن گفت.
[caption id="attachment_568" align="aligncenter" width="604" caption="موسی و درخت شعله ور"][/caption]